فرح به شادی هیجانی گفته می شود که می تواند دو قسم باشد: فرح حق و فرح باطل.
فرح حق مانند فرح مومنان در جایی که خداوند می فرماید: فِی بِضْعِ سِنِینَ لِلَّهِ الْأَمْرُ مِن قَبْلُ وَمِن بَعْدُ وَیَوْمَئِذٍ یَفْرَحُ الْمُؤْمِنُونَ؛ در مدت چند سال، فرجامِ کار در گذشته و آینده از آنِ خداست، و در آن روز است که مؤمنان از یارى خدا شاد مىگردند.(روم، آیه 4) یا می فرماید: قُلْ بِفَضْلِ اللّهِ وَبِرَحْمَتِهِ فَبِذَلِکَ فَلْیَفْرَحُواْ هُوَ خَیْرٌ مِّمَّا یَجْمَعُونَ؛ بگو: «به فضل و رحمت خداست که مؤمنان باید شاد شوند.» و این از هر چه گرد مىآورند بهتر است.(یونس، آیه 58) و نیزهمین معنا را می توان در ارتباط با نزول وحی و شادی مومنان ردگیری کرد که در آیه 36 سوره رعد بیان شده است. آیه 170 سوره آل عمران نیز اشاره به فرح حق دارد.
فرح باطل، فرح کسانی است که کافرند و به اموری دلخوش می شوند و شادی و فرح می کنند که ارزشی ندارد. از جمله مصادیق آن می توان به این آیه اشاره کرد: وَلَئِنْ أَذَقْنَاهُ نَعْمَاء بَعْدَ ضَرَّاء مَسَّتْهُ لَیَقُولَنَّ ذَهَبَ السَّیِّئَاتُ عَنِّی إِنَّهُ لَفَرِحٌ فَخُورٌ ؛ و اگر- پس از محنتى که به او رسیده- نعمتى به او بچشانیم حتماً خواهد گفت: «گرفتاریها از من دور شد!» بىگمان، او شادمان و فخرفروش است. (هود، آیه 10) و نیز می فرماید: اللّهُ یَبْسُطُ الرِّزْقَ لِمَنْ یَشَاء وَیَقَدِرُ وَفَرِحُواْ بِالْحَیَاةِ الدُّنْیَا وَمَا الْحَیَاةُ الدُّنْیَا فِی الآخِرَةِ إِلاَّ مَتَاعٌ ؛ خدا هر که را خواهد روزی بسیار دهد یا روزی اندک و مردم به زندگی دنیا شادند ، حال آنکه زندگی دنیا در برابر زندگی آخرت جز اندک متاعی نیست.(رعد، آیه 26) هم چنین فرح در آیات 120 و 188 سوره آل عمران و 50 و 81 سوره توبه و 53 سوره مومنون و 76 سوره قصص و آیات دیگر از مصادیق فرح باطل است.
پس فرح به شادی هیجانی اطلاق می شود که می توان حق و ناحق باشد؛ از این روست که خداوند در آیه 75 سوره غافر فرح را به غیر حق مقید کرده تا از فرح حق باز شناخته شود. خداوند می فرماید: ذَلِکُم بِمَا کُنتُمْ تَفْرَحُونَ فِی الْأَرْضِ بِغَیْرِ الْحَقِّ وَبِمَا کُنتُمْ تَمْرَحُونَ؛ این عقوبت به سبب آن است که در زمین به ناروا شادى و سرمستى مىکردید و بدان سبب است که سخت به خود بدین سرمستی و نشاط باطل مىنازیدید.
اما مرح به شادی و نشاطی گفته می شود که از سر مستی و سرخوشی باشد. این واژه هر جا به کار رفته معنای منفی داشته است. از این رو گفته شده که مرح در شادی و نشاط باطل به کار می رود. از همین روست که خداوند در آیه 75 سوره غافر فرح را با قید بغیر الحق آورده ولی مرح را مطلق به کار گرفته است؛ زیرا هماره مرح باطل و از سر مستی و سرخوشی است.
پس معنای مرح در آیات دیگر قرآن چون آیه 37 سوره اسراء و 18 سوره لقمان نیز به معنای سرمستی و نشاط هیجانی باطل است.